Socrates heeft een bijzondere plaats in de filosofie. Cicero omschrijft het treffend:
“Socrates is de eerste die filosofie van de hemelen naar beneden heeft gehaald, naar de marktplaats en naar de huiskamers van de mensen.”
In tegenstelling tot alle andere filosofen heeft Socrates geen woord op papier gezet. Geen boek, geen artikel, geen enkele leer of systeem. Je kunt namelijk geen gesprek voeren met een boek. Een boek kan jou geen antwoord teruggeven en kan uiteindelijk niet omgaan met de vragen die je hebt.
Maar belangrijker nog: in de tijd van Socrates is het gebruikelijk om als filosoof een boek te schrijven over de wijsheid die je hebt ontdekt. Maar Socrates beweert dat hij helemaal niet wijs is. Hij begrijpt er allemaal niets van. Hij zegt dan ook: “Het enige wat ik weet is dat ik niets weet.”
Daarom gaat Socrates met zijn medeburgers in gesprek. Op straat, op de markt, in het badhuis, in de sportschool. Hij wil graag van zijn medeburgers leren wat zij weten over de kardinale vragen van het leven. Hij luistert goed naar wat zijn gespreksgenoten hierover uit eigen ervaring weten. Het bijzondere aan Socrates is dat hij blijft doorzoeken en doorvragen.
Hoe weten wij dit eigenlijk als Socrates zelf niets heeft opgeschreven? Gelukkig voor ons hebben veel van zijn leerlingen over hem geschreven. In hun testamenten bij voorbeeld, zoals Antisthenes, Aristippus en Aeschines. Maar vooral in prachtige dialogen, zoals Xenophon en vooral Plato. Een geschreven dialoog lijkt ten minste nog een beetje op een gesprek.
Hoe gaat Socrates met zijn medeburgers in gesprek? Wat voor beeld schetsen de verschillende bronnen van deze bijzondere figuur? En kan het socratisch gesprek in deze tijd iets betekenen? Heeft het juist nu een meerwaarde?
Nagesprek: een speciaal socratisch gesprek over het thema ‘ontmoeten’
Wielercafé Parijs is nog ver
Spinbaan 21c
Doetinchem
20 januari
18.00 uur tot 20.30 uur
Vrije entree, een vrijwillige gift wordt op prijs gesteld + optioneel € 7,50 maaltijd (Grieks)
Wanneer je mee wil eten, graag even aanmelden voor vrijdag.